حمزه بهادیوند چگینی - آمریکا با هدف تشدید تحریم‌ها علیه ایران، دسترسی بانک‌های ایرانی به سیستم پیام‌رسان مالی سوئیفت را محدود کرده است، اما ایران در نظر دارد از راه‌های جایگزین، تعامل بانک‌های ایرانی با نظام مالی جهانی را برقرار کند.

یکی از راه‌های افزایش مراودات بین‌المللی بانک‌های ایرانی، گسترش همکاری با بانک‌های کشورهایی است که در زمان تحریم‌ها، تعاملات با آنها در حال افزایش بوده است که روسیه یکی از این کشورها به شمار می‌رود.

بر این اساس قرار است نظام بانکی ایرانی به شبکه پیام رسان مالی روسیه که به سوئیفت روسی معروف است، متصل شود.

به گزارش پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، دستیار رییس جمهور روسیه از اتصال سامانه سپام (سامانه پیام‌رسانی الکترونیکی مالی ایران) به شبکه پیام رسان مالی روسیه برای از بین بردن اثرات تحریم در مبادلات بین دو کشور و همکاری بانکی خبر داده است.

این مسئله در حالی رخ داد که سیستم پیام رسان مالی سوئیفت به عنوان یک پیام رسان بین بانکی اروپایی نباید از تحریم‌های آمریکا تبعیت می‌کرد اما با توجه به قطع دسترسی و محدودیت بانک‌های ایرانی، در دولت تصمیم گرفته شد تا پیام رسان مالی برای مراودات بانکی ایجاد و از آن استفاده شود که در همین راستا نیز بانک مرکزی اقداماتی مهم برای ادامه روابط بانکی خارجی در دستور کار قرار داد و سامانه‌ای در مدت کوتاهی برای از بین بردن اثر تحریم سوئیفت  و آمادگی نظام بانکی تهیه و راه‌اندازی شد.

روسیه علاوه بر اینکه یکی از شرکای اقتصادی و سیاسی مهم ایران به شمار می‌رود، ارزش قابل توجهی از تجارت خارجی با ایران را به خود اختصاص داده که بر همین اساس ادامه همکاری و مبادلات اقتصادی برای طرفین از اهمیت بالایی برخوردار است.

 بر همین اساس با توجه به محدودیت‌های اعمال شده بر اثر تحریم‌های آمریکا توافقاتی میان دو طرف انجام شده تا سیستمی به عنوان جایگزین سوئیفت تهیه شود که در همین خصوص یوری اوشاکوف، دستیار ولادمیر پوتین توضیحاتی جدید ارائه کرده است.

 یوری اوشاکوف در گفتگو با خبرنگاران با بیان اینکه ایران و روسیه تدابیری را برای گسترش پرداخت های مالی به صورت مستقیم و استفاده از ارزهای مالی اتخاذ خواهند کرد، گفت: دو کشور به دنبال همکاری سیستم انتقال پیام های مالی روسی و سیستم مالی ایرانی سپام به عنوان جایگزین سوئیفت برای رفع اثرات تحریم هستند.

دستیار رییس جمهور روسیه تاکید کرد: در سال ۲۰۱۸ حجم مبادلات بازرگانی دو کشور با دو درصد رشد به ۱.۷ میلیارد دلار رسید و در ۶ ماه نخست سال جاری با افزایش ۱۷ درصدی به ۱.۱ میلیارد دلار رسیده است.

راه‌اندازی سامانه پیام‌رسانی الکترونیکی مالی بومی

سپام ( SEPAM)، سامانه پیام‌رسانی الکترونیکی مالی است که کارکردی شبیه به سوئیفت دارد و به سفارش بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از سوی شرکت خدمات انفورماتیک به منظور استفاده در شرایط تحریم ایران از سوی سوئیفت  تهیه شده تا جایگزین سوئیفت  برای ادامه روابط بانکی شود.

 این سیستم به عنوان پیام رسانی بانکی و یک زیرساخت حیاتی تبادلات ارزی کشور و همین‌طور تبادلات بین بانکی را مدیریت می‌کند و با پروتکل سوئیفت  تطابق کامل دارد.

همچنین با استفاده از سپام نه تنها برای اولین بار، یک زیرساخت پیام‌رسانی واحد مالی ملی در کشور برای تمام مراودات مالی عمده بانک‌ها از قبیل اعتبارات اسنادی ارزی و ریالی، ضمانت‌نامه‌های ارزی و ریالی، حوالجات ارزی، مکاتبات، استعلام‌ها و مذاکرات از طریق یک شبکه واحد پیام‌رسانی قابل انجام بوده، بلکه امکان اتصال به بانک‌های خارجی در خارج از کشور را می‌توان به گونه‌ای برقرار کرد که بدون به‌کارگیری امکانات مؤسسه سوئیفت و نگرانی‌های مربوط به آن، با زبانی مشترک و آشنا تعاملات مالی با آخرین فناوری‌های موجود صورت گیرد.

اتصال سپام به سامانه روسی

جدیدترین اطلاعات از سوی مقامات روسی نشان می‌دهد که روند اتصال سامانه‌های بانکی ایرانی به سامانه‌های روسی به صورت جدی در حال پیگیری است.

می‌توان در آینده نیز انتظار داشت که بعد از اتصال سپام به عنوان سامانه پیام رسانی الکترونیکی مالی ایران به شبکه پیام رسانی بانکی روسیه، پروژه چندین ساله و معطل اتصال شبکه شتاب ایران به شبکه میر روسیه بالاخره به سرانجام برسد.